ميدان اميرچخماق

از آثار قرن نهم هجری و حکومت امیر چخماق شامی در شهر یزد ميدان اميرچخماق هستش. به دستور شاهرخ تیموری ، جلال الدین امیرجخماق حاکم یزد شد و به همراه همسرش فاطمه خاتون جند بنا تو یزد ساختن که یکی از مهم تریناش مسجد نو بود که به مسجد میرچخماق معروفه.

قسمت شمال مسجد میدانی بنا شد که مرکز شهر یزد شد. توی خاور ميدان ميرچخماق، بازاري به اسم حاجي قنبر وجود داره. این بازار توسط نظام الدین حاجی قنبر جهانشاهی که به وسیله امر جهانشاه قره قویونلو حاکم یزد شد ساخته شده. همینطور او بناهای دیگری هم در یزد ساخته. بعدها توی سر در اين بازار بنای زيبا و بلندي مثل بناهايي كه در تكاياي يزد هستش؛ ساخته شد. اين بناي عظيم يكي از نشون های شهر يزده و موقعی كه مي‌گن «ميرچخماق» منظورشون این بناست، با اینکه اميرچخماق نساختش.

امیر جلال الدین چقماق شامی از سرداران تیموری و از نزدیکای شاهرخ بوده و توی زمان او به حکومت یزد رسیده و در توسعه این شهر کمک کرده از همه مهمترش ساختن این مسجد در ميدان اميرچخماق بوده. این مسجد سال 841 به پایان رسیده و بدون شک بعد از مسجد جامع شهر از نظر زیبایی، وسعت و اهمیت می باشه در جنوب ميدان اميرچخماق قرار داره.

مسجد دو ورودی از شرق که کوچه مسجد میشه و از شمال که خود ميدان اميرچخماق میشه داره. در کریاس مسجد به سمت میدان باز میشه و روی در سنگی قرار داره که روی اون به خط نسخ وقفنامه ای نوشته شده. از کریاس که به داخل ولرد میشین در دو طرف راهرو در پنجره ها شبکه های ظریف از کاشی های معرق نصب شده . دور گنبد و در وسطش عبارت السطان ضل الله تکرار شده و توی دو طرف ایوان ها دو گل مربع کتیبه ای باز هم به خط کوفی قرار داره که در راست چهار بار «ولی الله التوفیق» و در دست چپ چهار بار عبارتی عربی نوشته شده که خواندن آن تا به حال انحام نشده.

محراب ایوان اصلی از کاشی معرق و با طاق نمای مقرنس کاری هستش و وسطش سنگ مرمر بسیار خوش تراشی به اندازه 15/1 در 38/2 متر نصب شده. وسط مقرنس کاری آن یک گل مربع از کاشی معرق است که چهار بار (الله محمد علی) به خط کوفی نقش شده و توی قسمت بالای ستونهای دو طرف سنگ (سبحان حی الذی لایموت) نوشته شده. سردر شرقی مسجد دارای کتیبه ای از کاشی معرق به خط ثلث محمد الحکیم هستش. گنبد مسجد که خمیده و ترکدار است با کاشی سبز رنگ کاشی کاری شده و اطراف کتیبه ای به خط کوفی قرار داره.