شیر سنگی ، نماد نامداران ایل بختیار

یکی از آیین های فرهنگ عشایر بختیاری برپا داشتن شیر سنگی بر مزار چهره های سرشناس و بزرگ ایله. در گویش بختیاری به این مجسمه ها برد شیر میگن که نمادی از شجاعت، رشادت، مردانگی و فروتنیه.

[su_button url=”#map” style=”3d” background=”#3cf3db” color=”#000000″ size=”6″ center=”yes” radius=”0″ icon=”icon: map-marker” icon_color=”#ed8038″ rel=”nofollow” title=”مشاهده مسیر بر روی نقشه”]مشاهده مسیر[/su_button]

شیر سنگی بر روی قبور دلاوران و جوانان بختیاری یادآور تاریخ پرحادثه و فراز و نشیب گذشته هر ایله، که قدیمی ترین شیر سنگی موجود در استان چهارمحال بختیاری مربوط به دوره صفویس.

برد شیرها از جنس سنگه و معمولا اندازشون بستگی به جایگاه متوفی نزد بازماندگانشون داره. ساختار شیرها به گونه ایه که انتهای دست و پای شیر معمولا روی سطح سنگی گذاشته میشه تا برای سرپا ماندن، شیر در دل خاک دفن شه و دستها مثله یک نگهبان به جلو کشیده بشه.

شیر به خاطر خصوصیات متفاوت و بی مانندش، در فرهنگ اقوام ایرانی جایگاه ویژه ای داره. معانی سمبلیک شیر در ادبیات، نماد پیروزی، قدرت، نجابت و نیروی ماوراییه.

در نقش های تخت جمشید، جام ها، الواح ساسانی و قالی های شکارگاهی همه جا شیر نقش بسته. منشا شیرهای سنگیو میشه در سنت دیرین و باستانی ایل بختیاری جستجو کرد.

منطقهٔ بختیاری، سرزمین شیرهای سنگیه. این مجسمه‌های شیر، هنوز در قبرستان‌های قدیمی بختیاری دیده میشن. شهر ایذه در شمال استان خوزستان بزرگترین منبع دسترسی به شیرهای سنگیه. روستای کهباد در قبرستان باستانیش-شهسوار- بیش از پنجاه شیر سنگی رو در دل خودش جا داده.

شهر هفشجاندر گذشته یکی از مراکزِ مهمِ شیرتراشی بوده و در حال حاضر تعدادی از سنگ تراش های قدیمی در هفشجان در قیدِ حیاتند. شیرهایی که در قبرستان‌های هفشجان باقی‌مونده از زیباترین و خوش‌نقش‌ترین شیرهای سنگی محسوب میشن. بنا به گفته‌ها، شیر سنگی یادگار، دوران ماد هاس.

پرویز تناولی از معروف‌ترین مجسمه سازان ایران کتابی در خصوص شیر سنگی به چاپ رسونده که شیر سنگی هفشجان را از مهم‌ترین نمونه‌های ایران برشمرده.

در تاریخ ساختِ تندیسِ شیر، اختلاف نظره. در هنر ایران، شیر همواره با خورشید به عنوان نماد ملی ایرانیان محسوب میشده، که اشاره به ساکن شدن قدرت در خورشید داره. این جانور، تقریباً در کلیه تمدن‌های خاور نزدیک، به عنوان سمبل قدرت و شجاعت به کار رفته.

در کتاب نماد در فرهنگ بختیاری نوشته حسین مددی از قول لایارد(جهانگرد بریتانیایی) اومده که: لرها(بختیاری ها) عقیده دارند که شیرها به دو نوع مسلمان و کافر تقسیم شدن.نوع اول دارای رنگی گندمگون و زرد روشن و نوع دوم قهوه ای رنگ با یال و پشت سیاه. آنان معتقدند که اگر کسی مورد حمله شیر مسلمان واقع شود باید کلاه خود را از سر برداره اما اگر شیر کافر باشه، توجه نخواهد کرد…

شیرهای سنگی در هیچ جای ایران به اندازه ای که در استان چهارمحال بختیاری خانه گزیدن به چشم نمیان، اما همین فراوانی، از بین رفتنشون رو امری عادی جلوه داده و در نظر مسئولان و مردم بی اهمیت کرده. در صورتی که در ارزشمند و تاریخی بودن آنها شکی نیست.

دیدن شیرهای سنگی در دشت های خوش آب و هوای چهار محال بختیاری در این فصل سال همراه با باد خنک وملایم و چشم انداز سبز بی پایان خالی از لطف نیست.

مسیر دسترسی

از تهران اگه مسافر هستین حدودا 600 کیلومتر مسافته که نزدیک به 6 ساعت طول میکشه.از بزرگراه آزادگان به سمت بزرگراه خلیج فارس حرکت کنین. به سمت بزرگراه کاشان-اصفهان و انتهای همین بزرگراه به طرف اتوبان شهرکرد-هفشجان-فارسان برین.

از اراک حدود 4 ساعت و از کرمانشاه حدود 7 ساعت راهه.